Mam wrażenie, sądząc po treści różnych krajowych informacji, że na świecie są tylko polskie święta wraz z entourage, demonstracje, ***** *** i sam PiS i kwarantanna narodowa, biedne gwiazdy ekranu, które nie mają za co przeżyć grudnia i widoki pustych wyciągów narciarskich. Czasem usłyszę coś o chorym Prezydencie Francji i nowym Prezydencie USA, ale to też za sprawą złożenia życzeń przez „naszego” prezydentusia. A przecież na świecie dzieją się rzeczy okropne i straszliwe, ale też piękne i ciekawe. Zresztą, znacie, to posłuchajcie:
Dzisiaj jest ostatni dzień żydowskiego Święta Świateł, czyli Chanuka. Żydowskie święta dzieją się na radosne i smutne, przy czym ogromna większość to święta smutne, więc Święto Świateł חנוכה jest jednym z niewielu wyjątków. Chanuka jest świętem corocznym i upamiętnia poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej po tym, kiedy wstrętny Grek Antioch (czwarty zresztą), chcąc zmusić Żydów do porzucenia ich religii ową Świątynię złupił i zamienił na przybytek Zeusa. Potem było powstanie Machabeuszy, które doprowadziło do odzyskania Świątyni i ośmiodniowego festynu radości. Dlaczego ośmiodniowego? Ponieważ w zrujnowanej Świątyni znaleziono tylko jeden dzban oliwy, który normalnie wystarczał na jeden dzień palenia rytualnego światła, ale tym razem światełko paliło się przez dni osiem! Taki mały cud.
Chanuka, jak wiele judajskich świąt jest świętem ruchomym. W tym roku przypada między więczorem 10 grudnia, a dzisiejszym wieczorem. Światełka zapala się w specjalnym chanukowym dziewięcioramiennym świeczniku, zwanym chanukia. Pierwszego wieczoru – jedno światełko, drugiego – dwa, później po jednym, aż do ósmego dnia. Trzeba je zapalać od lewej do prawej strony, i stawiać na zewnątrz, albo chociaż na oknie. W czasie palenia światełek (co najmniej półtorej godziny dziennie) odmawia się modlitwę, a kobiety (uwaga!) powinny się powstrzymać od pracy.
Wśród żydów aszkenazyjskich (bo jak wiecie naród Żydowski dzieli sie na Aszkenazyjczyków i Safardyjczyków), zwłaszcza tych żyjących w Ameryce jest zwyczaj obdarowywania się prezentami każdego wieczoru Chanuki. Pomyślcie, ile prezentów trzeba kupić, żeby obdarować członków choćby niewielkiej rodziny! Ale też ile prezentów się dostaje – te wszystkie nikomu niepotrzebne drobiazgi, warte często mniej niż jednego dolara! Wiem, bo uczestniczyłam. W Izraelu nie ma tej tradycji, jedynie dzieci dostają więcej słodyczy.
Jak każde święto, również to ma swoje tradycyjne potrawy. Najbardziej popularne są placki ziemniaczane z cebulą, podawane z kwaśną śmietaną, zwane latkes. Smaży się rodzj pączków nadziewanych dżemem owocowym (sufganiyot).
Służę przepisami.
PS. Nie jestem ekspertem w sprawach Żydów i ich zwyczajów, ale przez wiele lat mieszkałam wśród Żydów (w tym Chasydów), miałam wśród nich wielu znajomych i przyjaciół (nie wśród Chasydów, tylko wśród tych normalnych). od dawna interesuję się ich historią i zwyczajami i jestem jedyną znaną mi osobą, która wie mnóstwo na ten temat i dlatego pozwoliłam sobie zamieścić ten post. Lechajim! לְחַיִים!
Żyjesz?
PolubieniePolubienie
Ervi kochana, żyję, zaraz sie odezwę 🙂
PolubieniePolubienie
Uf…
PolubieniePolubienie
Hop,Hop jesteś tam ? :))
PolubieniePolubienie
Zaraz wracam, jeszcze chwilkę….
PolubieniePolubienie
Ewuś, daj głos! Odezwij się i coś powiedz, za długo milczysz, proooszę 🙂
PolubieniePolubienie
Anusiu, zaraz, jeszcze chwilkę….
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Ewa! Byłaś u Bognny? To straszne po prostu, nie do uwierzenia!!!!
PolubieniePolubienie
Aniu, właśnie się dowiedziałam. Okropna wiadomość, tak strasznie mi przykro….
PolubieniePolubienie
A faktycznie, byla Chanukka, jakos na dniach.
Teraz czekamy na Ramadan, bo wedle róznych kursujacych w necie memów, wtedy Niemcy poluzuja lockdown 😉
Zycze Ci dobrego nowego roku, przede wszystkim zdrowego.
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Dziękuję kochana Lucy, tobie też i szczęścia 🙂
PolubieniePolubienie
Ewuniu!
Moc ciepłych myśli przesyłam i życzenia ZDROWIA na Twe Imieniny! I wszystkiego tego, czego pragniesz i o czym myślisz! Niech się spełni!☕🍾🌲🌹
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Fuscilko, kochana moja, szczęścia życzę, a reszta w szczęściu się mieści. Przytulam mocno.
PolubieniePolubienie
Ewuniu! W przeddzień Imienin i Wigilii Świąt BN życzę Ci tyle dobrego, ile tylko unieść dasz radę! Zdrowia Ci życzę i spokoju, i pozytywnego rozwiązania mniejszych i większych problemów domowych. Życzę Ci codziennych radości, uśmiechniętego nieba i samych przyjaznych dusz wokół Ciebie. Niech Ci się wiedzie, niech Los pozwoli Ci cieszyć się każdą chwilą. Dobrych, promiennych Świąt!
PolubieniePolubienie
Matyldo, dopiero teraz odpowiadam i życzę szczęścia i zeby było tak, jak mówisz. Wyłażę powooooli z czarnej dziury, jak już znormalnieję, to będę ci życzyć u ciebie 🙂
PolubieniePolubienie
O kulturze żydowskiej nie wiem zbyt wiele, dlatego zainteresował mnie vlog youtuberki, polskiej Żydówki zamieszkałej w Izraelu. To młoda dziewczyna, ale z przyjemnością jej się słucha, ma piękną dykcję, mówi płynnie, składnie i mądrze.
PolubieniePolubienie
Pisz, pisz! Kiedys mialam faze na fascynacje ta kulura:) Mam tez przyjaciolke, ktora bardzo duzo na ten temat czyta, slucha muzyki i czasem sie od niej czegos ciekawego dowiem. Jakis czas temu ogladalam miniserie-Unorthodox i bardzo mi sie podobala:)
Te swieczniki sa przepiekne, widzialam je z bliska:)
Tutejsi Zydzi, z ktorymi mialam /miewam kontakt, bo biznesmeni w garniturach od Bossa czy innego Armaniego i chyba niewiele z tradycja maja wspolnego;)
PolubieniePolubienie
Placki ziemniaczane robie takie same,uwielbiam ze smietana:)
Kultura zydowska fascynuje mnie od dawna, podobnie jak historia, zwłaszcza w polskim kontekście natomiast nie lubie zbytnio muzyki, nie wiem, skad sie to bierze, mniejsza o to; czytam i ogladam wszystko na temat, co mi wpadnie w oko. „Shtisel” widziałaś może ?
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Ikropko, ileż to zainteresowania wzbudzają zwykłe placki ziemniaczane, hihihi. Shtisel nie widziałam, choć wiem o co chodzi. Ortodoksi jakoś mniej mnie interesują, ponieważ nie przepadam za fundamentalistami w żadnej dziedzinie, a już zwłaszcza religii, natomiast ich zwyczaje i cała otoczka – owszem. Mieszkałam kilka ładnych lat obok chasydów i udało mi się „podgladać” ich codzienność. Z doświadczenia wiem, że bardziej sympatyczni są ci nieortodoksyjni 🙂 Pozdrawiam bardzo.
PolubieniePolubienie
Ale serial jest genialny, jeśli korzystasz z netflixa, namawiam; teraz kończę „Faudę” (zupełnie inne klimaty), a w czytniku czeka kilka lektur tematycznych:) Pozdrawiam okołoświątecznie:)
PolubieniePolubienie
Ewcia, pączusie bym schrupała, placki wolę z cukrem 🙂 Skarbie, wychowałam się „na Winnetou” dlatego nigdy nie dzieliłam ludzi wg czegokolwiek innego niż kategoria: dobry-zły, przyzwoity-***** ***, uczciwy-***** ***… choroba, wyszło mi teraz, że przeciwieństwo wszystkiego co porządne i przyzwoite jest jedno! I ono się rozpanoszyło do imentu jak wirus. A szczepionki na to jeszcze nie ma 😦
Bardzo ciekawe informacje, proszę o więcej 🙂 Przytulam!
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Aniu, ty jak zwykle w sedno trafiasz. Ja też tak miałam, ale im jestem starsza, tym bardziej dostrzegam szarzyzny i półcienie. Ale jest pewien rodzaj ludzi, którzy nie zasługują na tłumaczenie ich zachowań, bo są na to zbyt okrutni, zbyt głupi i zbyt pewni siebie. W pełni popieram twoją charakterystykę i nie boje się powiedzieć: jebać pis. Uściskuję przytulnie.
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Ewuś, to grupa zaimpregnowana na przyzwoitość. Albo przyzwoita bezobjawowo…
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Bardzo ciekawa kultura i obrzędowość. Czy menora i chanukija to to samo?
Uwielbiam żydowską muzykę- jest niepowtarzalna! Pozdrowionka! :))
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Matyldo, jakos wiedziałam, że lubisz te klimaty muzyczne 🙂 Menora i chanukija mają zupełnie odmienne pochodzenie i znaczenie. Menora to świecznik siedmioramienny, mający ogromne znaczenie religijne. Menora dla żydów jest jak krzyż dla chrześcijan. Napiszę o tym niedługo, ok? CiPy posyłam masowo 🙂
PolubieniePolubienie
Chętnie poczytam. A CiPami otulam. :))
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Bardzo to ciekawe. Proszę o więcej 🙂
Nie spodziewałam się, że te swojskie placki ziemniaczane są specjalną świąteczną potrawą. Pączki też wyglądają smakowicie.
Wszystkiego dobrego!
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Aniu, takie niepozorne placki, a tyle wrażeń wywołują, kto by pomyślał 😀 Myślę, że temat jedzenia jest uniwersalny i pożądany (vide: twój blog). Przytulam bardzo
PolubieniePolubienie
Bardzo ciekawe to wszystko, czytałam Mazel Tow i Rabina, oglądałam Austerię, bo bardzo interesują mnie te wszystkie wierzenia i obyczaje. Kultura żydowska towarzyszyła Polakom przez wieki, nie zawsze doceniana, czasem wzgardzona.
Piękne święto, dające nadzieję…
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Kochana Jotko, masz rację co do kultury żydowskiej. Jak już pisałam, czerpaliśmy z ich kultury i zwyczajów przez wieki. Wielu ludzi napisało, że to ciekawe, więc będę jeszcze o tym pisać 🙂 Nie czytałam żadnej z wymienionych lektur, ale sprawdzę co to za ptaszki, hihihi. Jotko, wysyłam mnóstwo CiPów :)))
PolubieniePolubienie
Bardzo podoba mi się kultura żydowska. Jest taka śpiewna, radosna, wyrażająca prawdziwe uczucia. Skrzypek na dachu – to według mnie arcydzieło o nieprzemijającej treści. Zupełnie nie rozumiem ludzi, którzy Żydów i ich kulturę traktują po macoszemu.
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Kochana, niestety ra „radosność” i wyrażanie prawdziwych uczuć to ściema. Są obarczeni tyloma obowiązkami wobec boga i tradycji, że niewiele jest czasu na całą resztę. Ta radość jest również określona przez religijność i jest na nią czas tylko w czasie specjalnych okazji.
Jako semitofilka w pełni popieram twoje oburzenie antysemityzmem powielanym z pokolenia na pokolenie przez durnych ludzi. Przytulaski wielkie.
PolubieniePolubienie
No to Happy Hanukkah. Nie znam ani ich zwyczajów ani historii, dlatego fajnie się dowiedzieć czegoś na ten temat. Nie znam się tez na ich wewnętrznych podziałach. Powiem natomiast, że w Stanach miałem wielu bossów różnych nacji…najgorszym by Żyd….najlepszym była rodzina żydowska. Jak wszędzie są ludzie i ludziska. 🙂🙂🙂
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Marku, właśnie tak jest z ludźmi – nie powinno sie ich oceniać ze względu na pochodzenie, czy rasę. Mój pierwszy mąż rzucił mni dla Wietnamki, czy mam nie lubić wszystkich Wietnamek? Nie, mogę tylko podziękować, hihihihi. Najstraszniejsze jest słuchanie tych, którzy niewiele wiedzą o ludziach innych kultur, a snują na ich temat popieprzone opinie. Moim najgorszym szefem był Polak krajowy, a najlepszym rudy Szkot. I tego sie trzymajmy 😀 Przytulasy
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Nic dodać nic ująć…ściskam równikowo.
PolubieniePolubienie
O chanuce słyszałam, ale znam tylko nazwę. O tradycji żydowskiej nie wiem prawie nic, o kuchni tylko odrobinę. Tradycyjne dania świąteczne innych narodów, wyznań na pewno są smaczne. Przecież nie przygotowuje sie ich tak sobie i kiedy bądź, tylko właśnie na święto. Pączusi wyglądają smakowicie, placki też, Ale nie lubię cebuli, a placki wolę z cukrem i śmietaną 😉 Pozdrawiam serdecznie!
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Haniu, jak już pisałam, na pewno wiesz o tradycjach żydowskich więcej niż ci się wydaje, bo w nasze niby polskiej, narodowej tradycji jest mnóstwo jej elementów, z których nie zdajemy sobie sprawy, bo przyjęliśmy je jako własne. Z żydowskich tradycji czerpaliśmy przez wieki pełnymi garściami, przyjęliśmy wiele słów z języka jidisz (np. słowo „siksa”, albo „szmata” 😀 Pączusie chanukowe są pyszne, choć troszkę za tłuste jak na mój gust, a placki to wiadomo – klasyka. CiP-y wysyłam!
PolubieniePolubienie
Ja jestem niedouczona, o zwyczajach i swietach zydowskich nie wiem nic. Zreszta o innych narodach takoz 😦
I nie obiecam, ze sie poprawie 🙂
A placki ziemniaczane u mnie w domu byly zawsze z cebula i kwasna, gesta smietana!
Przytulam :)))))
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Baśko i takie są najlepsze, pamietam z wczesnej młodości. A o tradycjach innych kultur na pewno wiesz więcej, niż ci się wydaje, tylko o tym nie wiesz, bo zagarnęliśmy tak wiele z obcych obyczajów, że nawet nie wiemy jak dużo i uznajemy je za własne 🙂
PolubieniePolubienie
Dzięki Tobie trochę się o żydowskim święcie dowiedziałam. Niewiele wiem o tej kulturze i tradycjach. Ale placki ziemniaczane bardzo lubię i zapewne te pączuszki do gustu by mi przypadły. Uściski, pisz więcej i wracaj do formy 🤗
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Takie najbardziej tradycyjne smażone są na oliwie, bo to święto powinno być „oliwne”. O twoich plackach już się naczytałam i ślinię się do dzisiaj. Przytulam ciebie i MK, życząc nowego ząbka 🙂
PolubieniePolubienie
Mój tata uwielbia na słono ze śmietaną 🙂
PolubieniePolubione przez 1 osoba
A często robicie takie placki? Ja mogłabym jeść codziennie, jeśli nie trzeba ich robić 🙂 Przytulasy mocne Ervi!
PolubieniePolubienie
Bardzo lubię placki ziemniaczane, ale bez śmietany. Posypuję cukrem 🙂 Pozdrawiam 🙂
PolubieniePolubienie
Lechajim !
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Tak Magdissima, w tym jednym słowie zawiera się tak wiele życia :)) Uściski i przytulasy nieustające
PolubieniePolubienie
Bardzo Ci dziękuję za ten wpis! I za odwagę, bo u nas Żyd to wróg, którym straszę nasi rzadzacy!
Przytulam i życzę przedświątecznego spokoju i Zdrowia!
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Fuscilko kochana, przepraszam, że wcześniej nie odpisałam, ale gdzieś mi się schował twój wpis. Nie ma za co dziękować, mogłabym napisać o zwyczajach plemienia Uru i też ktoś mógłby narzekać, nie wiedząc nawet gdzie owo plemię mieszka. Zawsze się znajdzie ktoś, kto będzie „przeciwko” bez zdania racji. Poza tym nasi wielcy obrońcy prawa i sprawiedliwości ostatnio znależli sobie wrogów nr. 1 w postaci LGBTQ, bo są debilami. Fuscilko, tobie też spokoju i przytulam cieplutko, uważaj na rwy 🙂
PolubieniePolubienie
Tutaj Zydow mieszka calkiem sporo. Najwiecej w Antwerpii gdzie to Swieto jest fainie obchodzone. I placki, i paczki sa bardzo smaczne. Troche podobne w smaku do naszych, polskich.
Szalom alejchem.
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Bognna, wiem, widziałam w Antwerpii mnóstwo Chasydów, którzy „robią w diamentach” i w złocie 🙂 Taka tradycja. Zazdroszczę ci tej różnorodności kultur 🙂
PolubieniePolubienie
Prawie caly swiatowy handel diamentami jest w ich rekach.
PolubieniePolubienie